تغییر رنگ دندان ها از نظر روانی تاثیر بسیار جدی در روحیه کودک داشته و ممکن است کودک از دندان های خود خجالت بکشد و اعتماد به نفس او تضعیف شود. 

انواع تغییر رنگ دندان

تغییر رنگ سیاه

این تغییر رنگ ناشی از باکتری کروموژنیک  (Chromogenic Bacteria) یا محلول خوراکی حاوی آهن که بصورت خط سیاه نازک که نزدیک به خط لثه در جلو و پشت دندان ها یا ناحیه بین دندان ها محکم به سطح دندان چسبیده است و با مسواک زدن معمولی تمیز نمیشود.

 

باکتری کروموژنیک  (Chromogenic Bacteria) به طور معمول در دهان انسان یافت می‌شوند.در صورت عدم رعایت بهداشت و عوامل ژنتیکی در دهان زیاد میشوند و با تولید رنگدانه هایی به رنگ سیاه، زرد، سبز، نارنجی یا قهوه‌ای سبب تغییر رنگ دندان و در نهایت باعث تشکیل جرم سیاه روی دندان می شوند.معمولا این باکتری ها باعث ایجاد لکه‌های روی دندان های تازه روییده هم میشوند. 

برای رفع تغییر رنگ چه کاری می توان انجام داد؟

1. رژیم غذایی و عادات مناسب:

تغییر رنگهای ناشی از غذا و نوشیدنی‌ها با رعایت دقیق اصول بهداشت دهان و دندان (مسداک و نخ دندان) و همچنین ترک عادت‌های مضر غذایی همچون مصرف غذاهای چسبناک، بیسکویت‌های شکلاتی و نوشیدنی‌های رنگی (چای و قهوه) درمان می‌شود.

2. مسواک زدن با خمیر دندان:

مسواک زدن صحیح دو یا سه بار در روز می تواند از تجمع و تکثیر باکتری ها در دهان جلوگیری کند.ضمنا استفاده از خمیر دندان سفید کننده خاص ضروری نیست.

3. مراجعه منظم به دندانپزشک:

معاینه منظم توسط دندانپزشک می تواند تجمع لکه ها را کاهش دهد
4. لکه های کروموژنیک با بزرگ شدن کودک کاهش می یابد:
با تغییر نوع باکتری در زمان رشد کودک، لکه های باکتری های کروموژنیک با رویش دندان های دائمی کاهش می یابد.

پلاک میکروبی روی دندان نتیجه تجمع لایه‌ی نازکی از باکتری‌های موجود در دهان به نام "استرپتوکوک های موتانس" (Streptococcus mutans) است. با اضافه شدن باکتری کروموژنیک، پلاک میکروبی سفید رنگ تبدیل به جرم سیاه  دندان میشود. در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان‌ و اجتناب از مصرف بیش از حد شیرینی و قند، باکتری‌های استرپتوکوک های موتانس و باکتریهای کروموژنیک به راحتی در دهان تکثیر می‌شوند و لایه‌ی سیاهی روی دندان‌ها تشکیل می‌دهند. بنابراین، حفظ بهداشت دهان و جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری‌ها، می‌تواند در پیشگیری از جرم سیاه روی دندان کودکان مؤثر باشد.

باکتری کروموژن به تنهایی مسئول تشکیل جرم سیاه نیست، بلکه عوامل دیگری مانند برخی گروه‌های باکتری‌های دیگر، عوامل تغذیه‌ای نامناسب، نداشتن بهداشت دهان مناسب و ... نیز در تشکیل جرم سیاه دندان نقش دارند.

در هر صورت، بهترین راه برای پیشگیری از تشکیل جرم سیاه دندان، مراقبت دقیق از بهداشت دهان و دندان‌ها، استفاده از محصولات بهداشت دهانی مناسب و برگزاری منظم ویزیت‌های دندانپزشکی است. در صورتی که جرم سیاه شما به یک مشکل جدی تبدیل شده باشد، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا روش‌های درمانی مناسب را تعیین و انجام دهید.
 

برای جلوگیری از ایجاد جرم سیاه روی دندان کودکان، نظافت دهان و دندان کودکان با مسواک و خمیردندان مناسب بسیار مهم است. همچنین، محدود کردن مصرف غذاهای شیرین، قند، و شیر، و مراقبت از بهداشت دهان و دندان کودکان با مراجعه به دندانپزشک نیز توصیه می‌شود.

بطور کلی از دیگر دلایل سیاه شدن دندان، به غیر از باکتریهای کروموژنیک، می‌توان به عادت‌هایی مانند مصرف زیاد نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه، مصرف مکمل‌های آهن و شنا کردن منظم در استخرهای کلردار، استفاده از دهانشویه‌هایی مانند کلرهگزیدین، سیگار کشیدن، جویدن تنباکو، اشاره کرد. در کودکان معمولاً مواردبالا کمتر دیده میشود. (امیدوارم!)در مطب دندانپزشکی با روشهای مخصوص این جرمها را از روی دندان پاک میشود و با دندانهایی به سفیدی مروارید به خانه خواهید رفت، اما متأسفانه در صورت عدم رعایت شرایظ قبل باز خواهد گشت. 

سیاه شدن دندان ها به دلیل باکتری های کروموژنیک (رنگی) می تواند به طور موثری اعتماد به نفس کودک را ضعیف کند. اغلب بصورت خطوط سیاه در امتداد خط لثه دیده میشود. کودکانی که مستعد ابتلا به این بیماری هستند، معمولاً حدود شش سالگی همزمان با رویش دندان های دائمی تجمع بیشتری را تجربه میکنند. باکتری های بومی محیط دهان در طول زمان تغییر می کنند. بهترین و تنها راه خلاص شدن از شر این جرمهای سیاه، رعایت بهداشت دهان و دندان است. این امر هم نیاز به مراقبت جدی در منزل و هم ویزیت منظم دندانپزشکی دارد. کلونیزاسیون باکتری های پلاک می تواند در عرض 24 ساعت پس از مسواک زدن اتفاق بیفتد و در عرض 72 ساعت این کلونیزاسیون به طور غیرقابل برگشتی به سطح دندان شما می چسبد. بنابراین مسواک زدن در فاصله 12 ساعت می تواند به جلوگیری از این کلونیزاسیون کمک کند. اقدامات مداوم بهداشت دهان و دندان مانند دو بار مسواک زدن در روز و نخ دندان کشیدن تنها راه برای جلوگیری از لکه شدن ناشی از باکتری است. با مراجعه منظم به دندانپزشک  و بررسی مرتب هم کمک کننده است. این لکه ها با جرم گیری و پروفیلاکسی دندان پاک می شوند، اما بازمی گردند…. بنابراین مراقبت در منزل تنها راه برای به حداقل رساندن آن تا معاینه بعدی دندانپزشکی است.