طبق توصیه انجمن ارتودنتیست های امریکا، معاینه اولیه کودک جهت تشخیص مشکلات و ناهنجاری های دندانی-فکی نباید دیرتر از هفت سالگی انجام شود.
انجام اولین معاینه در هفت سالگی به متخصص ارتودنسی این امکان را می دهد که مشکلات دندانی- فکی را در مراحل اولیه تشخیص دهد و با ارزیابی دقیق آنها زمان و شیوه مناسب درمان را طرح ریزی کند.
در گذشته درمان ارتودنسی معمولا به کودکان و نوجوانان محدود می شد ولی واقعیت این است که دندان ها در هر سنی می توانند حرکت کنند و شیوه حرکت دادن دندان ها در تمام سنین یکسان است. بنابراین درمان ارتودنسی در بزرگسالان نیز امکان پذیر است هرچند در درمان این افراد خطرات و محدودیت هایی وجود دارد که فقط توسط متخصص ارتودنسی قابل ارزیابی و درمان است.
بنابراین در صورتیکه مشکلات فکی وجود نداشته باشد، بهترین سن آغاز درمان ارتودنسی زمانی است که تمام دندان های شیری کودک افتاده باشند و بیشتر دندان های دائمی ( بجز سومین آسیای بزرگ یا همان دندان عقل) درآمده باشند که در حدود ۱۲-۱۱ سالگی می شود.
معاینه بموقع ارتودنسی باعث می شود که برخی اوقات با انجام اقدامات ساده، از بروز مشکلات شدیدتر پیشگیری و طول درمان و پیچیدگی درمانهای آتی را کوتاه تر کرد.
با درمان اولیه می توان نتایج مطلوبی را به دست آورد که پس از پایان یافتن رشد فک ها و صورت ( حدود ۱۲-۱۰ سالگی) دیگر قابل دستیابی نیستند. در این محدوده سنی هر دو دسته از ناهنجاری های دندانی و اسکلتی را می توان اصلاح کرد.
درمان های ارتودنسی فقط به ردیف کردن دندان ها محدود نمی شود و شامل تغییر یا هدایت رشدی استخوان های فک بالا و پایین نیز می شود. می توان با هدایت رشدی در سنین رشد و با کمک روش های جدید و جراحی در افراد بالغ، هماهنگی بین اجزای صورت را برقرار کرد و با ردیف کردن دندان ها علاوه بر زیبایی ظاهری دندان ها، بهبود صحبت کردن و جویدن صحیح را به ارمغان آورد.
مشکلات دندانی
- در صورت وجود ناهنجاری های دندانی در سنین پایین مانند نامرتبی دندان ها و از دست رفتن فضای مورد نیاز برای درآمدن دندان های دائمی، معمولا با ساخت پلاک های بسیار ساده می توان برخی از آنها را درمان نمود و از بروز مشکلات جدی در آینده پیشگیری کرد. به همین دلیل به این روش ها، درمان های پیشگیری کننده گفته می شود.
- یکی دیگر از اقدامات مهم در جهت پیشگیری از ایجاد نامرتبی های دندانی، کشیدن برنامه ریزی شده دندان های شیری کودک است. این عمل می تواند به مرتب درآمدن دندان های دائمی، اصلاح مسیر رویش و جلوگیری از نهفته شدن آنها کمک زیادی کند.این کار باید با زمانبندی صحیح و بر اساس اصول علمی انجام شود. به همین دلیل اگرچه انجام آن در ابتدای امر ساده به نظر می رسد ولی بر خلاف ظاهر ساده ی آن نیاز به تسلط علمی و تجربه کافی دارد.
مشکلات اسکلتی
- درصورتیکه مشکلات اسکلتی بموقع تشخیص داده شوند در در حین رشد درمان صحیح انجام خواهد شد.
- درغیر اینصورت دوره رشد کودک از دست میرود, در این حالت تنها راه پیش روی متخصص ارتودنسی در مشکلات با شدت کم، کشیدن دندان های دائمی جهت پوشاندن مشکل اسکلتی و در موارد شدیدتر انجام جراحی فک همراه با ارتودنسی در سنین بالاتر است و کاملا روشن است که با معاینه به موقع کودک توسط متخصص ارتودنسی می توان از ایجاد مشکلات شدید در سنین بالاتر جلوگیری کرد.
انواع مشکلات ارتودنسی:
شلوغی دندانها
فاصله بین دندانها
کراس بایت دندانهای قدامی
نهفتگی/رویش نابجا/عدم تشکیل دندان
تحلیل ومشکلات لثه
سایش دندان/دندان قروچه
هم پوشانی بیش از حد دندانها
بیرون زدگی دندانها
بهم نرسیدن دندانهای قدامی
جلو بودن فک پایین
ارتفاع زیاد صورت
عقب بودن فک پایین