ورودسطح جونده دندانهای خلفی شیری و دائمی به دليل داشتن شيارهای فراوان وعمیق سریعتر دچار پوسیدگی میشوند. غذای جویده شده داخل شیارها گیر کرده و با گذشت زمان پوسیدگی از این مناطق آغاز میگردد. بهترین راه پيشگيری از ايجاد پوسيدگی در اين دندان‌ها، استفاده از تكنيكی به نام فيشورسيلانت یا بستن شیارها است.
لايه نازكی از سيلانت درون شيارهای سطح جونده دندانهای خلفی دائمی بچه‌ها قرار می‌گيرد و با اين روش شيارها صاف میشوند. با صاف شدن سطح دندان، از گير كردن مواد غذايی داخل شیارهای اين دندان‌ها جلوگیری شده و احتمال پوسیدگی آنها نیز كاهش می‌يابد.
فيشورسيلانت معمولاً روی سطح جونده دندان ها خلفی قرار می گیرد و علت آن وجود شیارها و حفره های عمیق بر روی این دندان‌ها است.
همچنین بر روی سایر دندانهای دائمی دیگر نیز در صورتی که شیار یا حفره بر روی آن وجود داشته باشد برای کمک به حفاظت از دندان استفاده می شود.
اولين دندان دائمی آسيای كودكان در سن ۶ سالگی پشت آخرین دندان شیری می‌رويد (بدون آنكه دندانی لق شده و بیفتد.) اغلب والدين نسبت به وجود اين دندان و يا دائمی بودن آن بی‌اطلاعند. از آنجايی كه رویش اين دندان تقريبا همزمان با ورود بچه‌ها به مدرسه و استفاده زياد آنها از تنقلات است باید با دقت بیشتری از آن مراقبت شود. اين دندان‌ها يكی از مهم‌ترين كانديدها برای فيشورسيلانت هستند و به محض رويش كامل آنها بايد عمل فيشورسيلانت برای آنها انجام شود.
حتی برای دندانپزشک هم تشخیص پوسیدگی سطح جونده دندان به دلیل تنوع شیار های مولرها و پرمولرها دشوار است. شیارهای عمیق اغلب با مواد آلی پر میشوند که با گذشت زمان باعث تغییر رنگ یا درنهایت سبب شروع پوسیدگی میشوند.
- اگر شیار در حد مینا باشد احتمال پوسیدگی ضعیف است.(a,b,c)
- اگر شیار تا عاج ادامه داشته باشد بهداشت ضعیف موجب پوسیدگی سریع عاج میشود.(d,e)
پوسیدگی پنهان را می توان با روش های دیگری مانند رادیوگرافی بایت وینگ و فلورسانس لیزری تشخیص داد. بنابراین بهترین کار پیشگیری و مسدود کردن این شیارها است.
مراحل فيشورسيلانت دندان
در ابتدا سطح دندان بطور کامل با استفاده از ابزارهای مخصوص توسط دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان تمیز می شود.سپس دندان با آب شسته شده و خشک می شود. در ادامه از محلول اسیدی روی حفره ها و شیارهای سطح دندان برای چند ثانیه استفاده می شود. به این ترتیب نواحی میکروسکوپی کوچک بر روی دندان تشکیل می شود که نفوذ ماده فيشورسيلانت به شیارهای دندان را تسهیل کند.پس از اینکه مجدداً دندان خشک شد، ماده فيشورسيلانت دندان بر روی دندان قرار گرفته و سفت می شود.
فیشورسیلانت دندان با استفاده از نور سفت می شود. هنگامی که ماده فيشورسيلانت سفت شد، تبدیل به یک روکش صیقلی می شود و امکان جویدن عادی غذا مجدداً برای فرد ایجاد می شود.
افراد مناسب برای فیشورسیلانت
فیشورسیلانت برای افراد زیر توصیه می شود:
- دندانهای دائمی تازه رویش یافته کودکان
- دندانهای بزرگسالانی که به صورت طبیعی شیارهای (فیشور) عمیقی دارند.
عوارض جانبی فيشورسيلانت
سیلانت ها ممکن است در طول زمان در بیایند (اغلب این اتفاق می افتد) یا از بین بروند. در این حالت که بخشی از سیلانت جدا می شود و بخشی به دندان می‌چسبد درنتیجه گیر غذایی تشدید شده و احتمال پوسیدگی بیشتر میشود. بنابراین معاینه مرتب پس از انجام فيشورسيلانت بسیار حیاتی است. اضافه کردن یا جایگزین کردن آن سریع و راحت انجام می شود.
دوام و ماندگاری فیشورسیلانت
معمولا فیشورسیلانت ها برای مدتی طولانی دوام دارند، اما امکان دارد در طول زمان خرد یا فرسوده شوند. گاهی اوقات به علت جویدن مواد غذایی سخت ، مانند آبنبات و یا مواد غذایی چسبنده ممکن است از جا کنده و شکسته شوند. بنابراین مهم است که هر شش ماه یکبار با مراجعه مرتب توسط دندانپزشک معاینه صورت گیرد تا در صورت افتادن آن، دوباره تکرار شود و البته رعایت بهداشت دهان و دندان در هر حالت ضروری است.
در حال حاضر استفاده از سیلنت روش مؤثری در پیشگیری از پوسیدگیهای سطوح جونده دندان شناخته شده است.زیرا موهای مسواک آنقدر ظریف نیستند و نمی توانند عمق شیارها را تمیز کنند ، مواد غذایی و میکروبها بخوبی از روی دندان پاک نمی شوند. با تجمع مواد غذایی و فعالیت میکروبها در این نواحی ، مینای دندان ضعیف شده ، پوسیدگی آغاز می گردد.
نتیجه درمان فیشور سیلنت دندان آسیای پایین
.
سن انجام فیشور سیلنت چه سنی ست؟
سیلنت ها روی دندان های فاقد پوسیدگی قرار می گیرند . بنابراین بهترین زمان قرار دادن آن ها بعد از رویش دندان های دائمی کودکان است . زمان رویش اولین آسیای بزرگ دائمی حدود شش سالگی است و دومین آسیای بزرگ در حدود دوازده سالگی رویش می یابد . البته ممکن است دندانپزشک تشخیص دهد که دندان های دیگر نیز شیار عمیق دارند و برای آن ها نیز فیشورسیلنت تجویز کند .
چرا اولین دندان بزرگ دائمی اهمیت دارد؟
این دندان جانشین دندان شیری نمی شود بنابراین چون برای رویش این دندان لازم نیست دندان شیری بیفتد، رویش آن بی سر و صدا صورت می گیرد.
این دندان مجاور دندان های شیری قرار می گیرد و چون کودک در سنی است که تمام دندان هایش شیری است به این دندان نیز همانند دندان های شیری بی توجهی می شود.
بی توجهی به اولین دندان دائمی باعث می شود به طور سریع دچار پوسیدگی شده و برای کودک درد و ناراحتی ایجاد کند که متاسفانه در برخی موارد بعنوان یک دندان شیری کشیده می شود و با کشیدن آن کودک دندان دائمی خود را تا پایان عمر از دست می دهد و رویش دیگر دندان های دائمی با مشکل روبرو می شود.
برای تجسم بهتر موضوع فیلم کوتاه زیر کمک کننده است:
