قطره آهن بر ساختمان دندان ها اثر می گذارد و در صورت استفاده طولانی و بیش از حد، باعث تغییر رنگ دندان ها خواهد شد. برای جلوگیری از این اثر، توصیه می شود که قطره آهن حتما با استفاده از قطره چکان و در قسمت عقب دهان کودک چکانده شود و پس از دادن قطره، به کودک آب داده شود

آهن به عنوان یکی از اجزاء تشکیل دهنده هموگلوبین و میوگلوبین عضله‌ها، نقش مهمی در جهت تأمین اکسیژن مورد نیاز برای سلول‌ها را ایفا می‌کند. همچنین آهن به عنوان فاکتور کمکی در فعالیت بسیاری از آنزیم‌ها نقش داشته و در عملکرد صحیح سیستم ایمنی تأثیر دارد.

امروزه کمبود آهن یکی از معضلات مهم در سلامت عمومی کودکان محسوب می‌شود. حدود ۶ تا ۱۵ درصد کودکان جهان دچار کمبود آهن می‌باشند و به همین خاطر پیشگیری از کمبود آهن در نوزادان و کودکان نوپا بسیار حیاتی می‌باشد.

باید گفت برای رشد سریع نوزادان و نوپایان احتیاج به آهن فراوانی می‌باشد و وقتی که این وضعیت با جذب کم آهن همراه باشد باعث بروز وضعیت کمبود آهن در کودکان خواهد شد.

میزان آهنی که در شیر مادر وجود دارد جهت تأمین نیازهای کودک تا ۶ ماهگی کافی است. بعد از آن از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی جهت تأمین آهن مورد نیاز بدن، مکمل‌های حاوی آهن که راحت‌ترین آن قطره آهن می‌باشد توسط پزشک کودک تجویز می‌شود.

قابل ذکر است آهن را به صورت کاملا طبیعی در گوشت قرمز، تخم‌مرغ و ماهی می‌توان یافت و همینطور غذاهای دیگر مانند خوراک لوبیا، خوراک عدس و برخی سبزیجات هم نقش اساسی در جذب آهن غذاها دارند. مواد فوق که غنی از آهن هستند می‌توانند در کنار مکمل‌های تجویز شده به تأمین آهن مورد نیاز بدن کودک کمک کنند.

کمبود آهن در آغاز زندگی کودکان می‌تواند باعث ایجاد مشکلات رفتاری و عملکرد هوشی و حرکتی پایین آنها شود. لازم به ذکر است که کودکان تازه متولد شده و دختران نوجوان آسیب پذیرترین گروه‌ها نسبت به فقر آهن هستند.

عوارض کمبود آهن کمبود آهن در نوزادان و کودکان تازه متولد شده می‌تواند باعث کاهش رشد طبیعی آنها، کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها، خستگی زودرس و کم اشتهایی شود. همچنین کمبود آهن باعث کم خونی ناشی از فقر آهن می‌شود که با علائم ضعف، خستگی، رنگ پریدگی ،کرختی و سوزش دست و پا همراه می‌شود.

اثر قطره آهن بر پوسیدگی دندان تحقیقات مختلفی در مورد تاثیر قطره آهن بر دندان نشان داده‌ که قطره آهن علاوه بر اینکه باعث پوسیدگی دندانی نمی‌شوند، بلکه تا حدی باعث پیشگیری از پوسیدگی هم می‌شود.

مهمترین تاثیر قطره آهن بر دندان، تغییر رنگ آن به صورت خطوط قهوه‌ای تیره تا سیاه رنگ است. در واقع قطره آهن حاوی یونی رنگی می‌باشد که پس از حل شدن در بزاق دهان با رسوب کردن بر روی شیار‌ها، فرورفتگی‌ها یا خلل و فرج دندان‌ها، سبب تغییر رنگ آنها می‌شود.

متاسفانه این باور نادرست در خیلی از والدین دیده می‌شود که قطره آهن را موجب خرابی دندان‌های کودک می‌دانند، در حالی که هنوز تحقیقات کافی جهت اثبات این ادعا وجود ندارد و فقط موضوع تغییر رنگ دندان‌ها به خاطر مصرف قطره آهن به اثبات رسیده است.

اقداماتی جهت کاهش میزان تغییر رنگ دندان‌ها جهت کاهش مقدار عوض شدن رنگ دندان‌ها می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد.

به منظور کاستن تماس مستقیم قطره آهن با دندان‌ها، بهتر است آن را توسط قطره چکان در داخلی‌ترین قسمت دهان بریزید تا بلافاصله توسط کودک بلعیده شود و کودک آن را در دهانش نگه ندارد، بعد از آن به کودک مقداری آب بدهید تا دهانش تمیز شود و همچنین از یک پارچه تمیز و مرطوب برای تمیز کردن دندان‌های کودک استفاده کنید.

روش دیگر جهت کاستن تاثیر قطره آهن بر دندان، استفاده از آب میوه‌هایی مانند آب سیب یا آب پرتقال جهت رقیق کردن آهن است. با استفاده از این روش می‌توان آهن حل شده در آب میوه را با نی یا قطره چکان به کودک بدهید و بهتر است بدانید ویتامین C موجود در آب پرتقال جذب آهن را تسریع می‌کند.

باید توجه داشته باشید که هرگز آهن را با شیر رقیق نکنید زیرا شیر باعث ایجاد اختلال در جذب مناسب آهن می‌شود؛ همیشه سعی کنید قطره آهن را بین دو وعده شیر دهی به نوزاد و کودک خود بدهید.

همچنین روش دیگر برای جلوگیری از تاثیر قطره آهن بر دندان، استفاده از مکمل‌هایی است که آهن موجود در آن امکان اتصال به دندان را نداشته باشد. در این مکمل‌ها آهن موجود در آن بعد از اثر آنزیم‌های گوارشی فعال می‌شود و در دهان قابلیت اتصال به سطح دندان را ندارد. در حال حاضر از این نوع مکمل جدید برند سیدرال (SiderAL) در کشور موجود می‌باشد اما حتما قبل از استفاده با پزشک متخصص کودکان خود مشورت نموده و در صورت صلاحدید او اقدام به مصرف نمایید.

درمان تغییر رنگ ناشی از قطره آهن در مواردی که تغییر رنگ دندان به صورت خفیف می‌باشد این موضوع معمولا نیاز به درمان نمی‌باشد. اما در صورتی که در مورد تغییر رنگ دندان‌های کودک‌تان احساس نگرانی می‌کنید، با متخصص دندانپزشکی کودکان در این مورد مشورت کنید تا اگر لازم بود این کار را با استفاده از مواد و تجهیزات خاص در مطب یا کلینیک برای کودک‌تان انجام دهد.

لازم است توجه کنید که هرگز از خمیر دندان‌های سفید کننده، دهان شویه‌ها و سایر محصولات موجود در داروخانه‌ها برای کودک‌تان استفاده نکنید چون این محصولات برای بزرگسالان در نظر گرفته شده است و به هیچ وجه برای کودکان مناسب نیست.